DIGITALE TRANSFORMATIE
Van oude wijn en nieuwe zakken
In een ander artikel (management in times of hypes) hebben we kort verwezen naar de discussie die gaande is tussen economen over de impact van technologie op de productiviteit van onze economie. Ongeacht de verschillende denkpistes van deze overigens interessante discussie, is er niemand die betwist dat automatisering de weg vooruit is. Programmeurs allerlande zitten de komende decennia gebeiteld qua werkzekerheid. Maar we zitten niet op een breekpunt in de geschiedenis van de technologie. Het belang van ICT speelt al decennia. Heeft dat gewoon een nieuwe naam gekregen, die het de consultants van dienst moet mogelijk maken met zogenaamde nieuwe benaderingen op de proppen te komen? Zo is er tegenwoordig sprake van RPA, Robot Process Automation. Maar is dat niet hetzelfde als de ‘screen scraping’van twintig jaar geleden? Ja en neen! De nuance is belangrijk: RPA heeft meer maturiteit dan het screen scrapen van vroeger. En hetzelfde kan worden gezegd van digitale transformatie. Ja, er worden al automatiseringsprojecten uitgevoerd sinds de jaren ’70. Maar als we de commerciële schil pellen van de notie digitale transformatie, dan blijft er toch een vrucht over die rijper is dan pakweg 20 jaar geleden. Er is meer kennis nu, meer wetenschap en expertise. Waar projectmanagement in de jaren negentig nog vertaald werd door lokale improvisatie zijn er nu wereldwijde de facto standaarden (PMBOK, Prince II …). Waar begin twintigste eeuw portfoliomanagement nauwelijks gekend was binnen het domein veranderingsmanagement, wordt ook dat stilaan een matuur begrip met beschreven good practices (bijvoorbeeld PMBOK).
De geesten rijpen, de kennis en kunde neemt toe! Het hele agile-gebeuren heeft zijn hype-huid nog niet afgeschud, maar veel organisaties zijn er toch al in geslaagd praktische toepassingen ervan toe te implementeren. (In de jaren ’90 had je trouwens RAD, Rapid Application Development, werkte bij momenten wel goed) We hebben het hier niet over ‘augmented reality’of kwantumcomputers of andere technologieën die in een zeer prematuur stadium verkeren. Maar ook die afwegingen, welke technologieën moeten we in het vizier nemen als onderneming en welke nog niet, zijn niet nieuw. Een voorbeeld is het vele geld dat in de jaren negentig werd besteed aan zogenaamde case-tools (computer aided software engineering). Nooit iets geworden. Niks nieuws onder de zon. Sometimes you win, sometimes you loose.
DE DIGITAL ROADMAP
De grote vraag voor uitvoerend management is wat dan wel vervat zit in een digitale roadmap. Een aantal opmerkingen.
Vooreerst spreek ik liever van business transformation. De business blijft de drijvende factor. Dat neemt niet weg dat vanuit de technologie ook gezocht dient te worden naar mogelijkheden voor de business (Leg de CEO en COO uit wat Big Data precies betekent en wat het in de praktijk zou kunnen toevoegen). Dit is tweespoor dat bij de definitie van de strategie verenigd moet worden. De technologie is geen doel op zich. Dat was vroeger zo, dat is nog steeds zo. Een digitale roadmap heeft bijgevolg een sterke terugkoppeling naar de business strategie. Het is zelfs eigenlijk één geheel. In de taal van begin deze eeuw: business alignment.
Ten tweede is de grote uitdaging voor een management team de rust te bewaren in de keet ondanks alle kreten, alle gedaas op events en dergelijke over disruptie. Misschien is dit nog het grootste verschil met die tijd van toen! En die rust bewaren doe je door, deels gelijk aan de uitdagingen van 20 jaar geleden, de juiste projecten goed uitvoeren, met één oog op de implementatie en het andere op de langere termijn.
Daarmee hebben we ook al een derde aandachtspunt aangehaald. Blijven investeren in de kwaliteit van projectmanagement, in portfoliomanagement en eindelijk de notie Enterprise Architecture in een bruikbare, praktische vorm gieten. Dat is een onontbeerlijk fundament onder een geslaagde digitale transformatie.
En een vierde element betreft de lange termijn. Het moge duidelijk zijn dat enkel organisaties met zeer diepe zakken nu investeringen in kwantumcomputing kunnen verrechtvaardigen (en dan heb ik het niet over de ontwikkeling van de kwantumcomputers zelf). Maar het is ‘fundamenteel’ onderzoek, dus per definitie zonder business case. Voor praktisch gebruik is het nog zeer lang wachten, ondanks de Q System One van IBM die begin 2019 werd voorgesteld op de CES in Las Vegas. Dat geldt niet meer voor artificiële intelligentie. Dat staat wel voor de deur (en is al binnen) met praktische toepassingen. De digitale roadmap zal technologieën in dat stadium op de hype cylce (verwijzend naar de Gartner hype cycle) in rekening moeten brengen: op welke manier kan deze technologie ingezet worden en op welke termijn?
Vier basisgegevens van een goeie digitale roadmap. Maar we vertellen niks nieuws, dat was tien jaar geleden ook al de basis van een strategie!